Testcase Jezus-Eik
De Werkvennootschap bouwt de komende jaren aan twee nieuwe bruggen over de E411 in Jezus-Eik. Zo zullen fietsers er vanaf eind 2026 over een afzonderlijke brug kunnen fietsen. Maar voor die veiliger en comfortabeler fietsroute er is, wordt de bestaande brug over de E411 afgebroken.
Daarom worden fietsers tot augustus 2026 omgeleid. Het autoverkeer kan wel in één richting over de brug blijven rijden.
Waar fietsers eerder gewend waren om de brug over te rijden, moeten ze nu iets meer dan twee kilometer omrijden.
Doen ze dat ook? En als ze dat niet doen, slagen we er dan in om hen met kleine interventies subtiel te sturen richting het juiste gedrag? Zonder dwang, maar mét effect? We zochten het uit op en rond een werf in Jezus-Eik.
Wij nudgen fietsers naar de veilige route
In april 2025 wordt de brug over de E411 afgesloten voor fietsers. Op dat moment start ook de omleiding voor fietsers. Nadat die een aantal weken in voege is, starten we onze nudgingcampagne in Jezus-Eik.
Om de omleiding voor fietsers nog meer te doen opvallen, voegen we bordjes in een roze kleur toe aan de oranje omleidingsbordjes. Op de bordjes benadrukken we dat de omleiding de veilige route is. Want uit ons vooronderzoek leerden we dat heel wat fietsers veiligheid vooropstellen.
Als fietser richt je je blik in de eerste plaats op de weg. Daarom brengen we op die weg krijtspray aan met een duidelijke indicatie over welke weg fietsers moeten volgen. Fietsers vinden deze krijtspray op elke plek waar ze een keuze moeten maken. (bv. afslaan, oversteken, …)
Met werfbanners aan beide kanten van de werf informeren we fietsers over het waarom en de duur van de werf. Via een QR-code leiden we hen naar meer informatie over de werf en een contactformulier voor vragen over de werf.
We gebruiken het gedrag van fietsers die de omleiding volgen als ‘social proof’ om anderen aan te moedigen hetzelfde te doen. Met een fietsteller op twee plekken op de omleiding tonen we dat nog meer fietsers het gewenste gedrag stellen. En we benadrukken dat de omleiding de veilige route is.
Met opvallende borden langs de weg bedanken we fietsers om de veilige route te volgen.
Met boodschappen in krijtspray moedigen we fietsers aan om door te zetten. Die aanmoediging mag wel want het omleidingsparcours bevat een aardige klim.
Op een dag in juni slaan we onze tent op langs de omleiding. We belonen fietsers die de omleiding volgen. Fietsers krijgen van ons een drinkbus en een sporttasje.
"Goed voorbereid op weg", die boodschap lezen fietsers op onze roze drinkbussen. Zo benadrukken we nog eens dat ook fietsers best voorbereid zijn op wegenwerken.
Niets zo vervelend om als fietser vast te stellen dat je route is onderbroken en je daardoor om moet rijden. Zeker als je vooraf op je route al een andere weg had kunnen kiezen. Op de toeleidingsroutes naar de werf plaatsen we waarschuwingen voor de fietsers. We benadrukken dat de omleiding een veilige route is.
Resultaten
De testcase in Jezus-Eik toont aan dat Fietswijzer werkt. De campagne had invloed op het gebruik van de omleidingsroute en op de houding van fietsers. Deelnemers aan het pilootproject volgden vaker de officiële route dan andere fietsers.
Toch blijven de belangrijkste drempels voor iedereen gelijk: de omleiding is te lang en de signalisatie soms onduidelijk. Fietsers die de route volgden, waarderen de verlichting en de pijlen op de weg. De communicatie scoorde minder goed.
De campagne bewijst dat gedragsverandering mogelijk is. Voorwaarde is wel dat infrastructuur, signalisatie en nudges goed zitten. De testgroep vindt dat blijvend investeren in projecten zoals Fietswijzer nodig is.
Meer weten? Lees het rapport van de voor- en nameting van onze testcase in Jezus-Eik.